نهم ربیع الاول سالروز آغاز میلاد امام عصر حضرت حجة بن الحسن المهدی (عج) است. با حجت الاسلام مجتبی کلباسی مدیر پژوهشی مرکز فرهنگ و معارف قرآن و مرکز تخصصی مهدویت، مدرس حوزه و دانشگاه و پژوهشگر در خصوص راه‌های حفظ جامعه از فتنه‌ها از منظر آیات و روایات گفت‌وگویی انجام دادیم که در ادامه حاصل آن می‌آید:

حجت الاسلام مجتبی کلباسی بیان کرد: فتنه‌های آخرالزمان را در سه محور می‌توان طبقه بندی کرد.محور اول فتنه‌های اعتقادی است به این معنا که ضعف اعتقادات و در خطر بودن اعتقادات و معتقدات، به طوری که در روایات این مطلب تاکید شده که " حفظ ایمان در آخرالزمان از اینکه انسان بخواهد آتشی را در دست بگیرد و یا اینکه شعله‌ای را در طوفان از شرق به غرب ببرد سخت‌تر است." و اینکه " ممکن است فرد صبح مؤمن باشد، عصر کافر باشد." یعنی تغییرات بسیار سریع است و این نشانه‌ی این است که بنا به شرایط مختلفی که عیناً هم می‌بینیم به خاطر عدم عمق و سطحی نگری، اعتقادات در خطر است، به یک بهانه‌ای سمت ایمان می‌آید و به یک بهانه‌ی دیگر از ایمان خارج می‌شود.

وی در ادامه گفت: فتنه دیگر، فتنه‌های فرهنگی است به این معنا که آداب و رسوم و برنامه‌ها دچار یک اعوجاجات و کج‌روی‌هایی می‌شود که از جمله‌ی آنها در بحث ارتباطات، ارتباطات درون خانواده، ارتباطات زن و شوهر، ارتباطات برادر با برادر، همسایه با همسایه.

همچنین سایر مواردی که به فرهنگ مربوط می‌شود مثل پوشش که در روایات این مطلب واقع شده که: «در آخرالزمان الکاسیات العاریات پوشش دارند اما مثل اینکه عریان هستند یعنی تعبیر شگفتی هم هست و امروز مصادیق آن کاملاً بارز است. سایر آداب و رسوم هم همین طور است. مثل: پذیرایی‌ها، اسراف‌ها آسیب‌های فرهنگی.

این مدرس حوزه و دانشگاه در ادامه توضیح داد: آسیب‌های بعدی آسیب‌های اقتصادی است به این معنا که در روایات آمده است که: دادن زکات و حقوق واجب ایمنی را غرامت می‌دانند در به رخ کشیدن و تبرج، چشم و هم چشمی و اینکه هر کس دارایی‌های خود را به رخ دیگران بکشد و مسابقه‌ی در این زمینه در تجملات و در به دست آوردن دنیا و افتخار به آن با دیگران داشته باشد، اینها مصادیقی از این نوع آسیب است.

این پژوهشگر در ادامه اظهار کرد: یا مثلاً در مساجد است که در روایت می‌فرمایند: «مساجدهم ماموره من البناء و خراب من الهدی» بعضی مساجد از نظر ساختمانی و تزئینات آباد هستند. البته این‌ها نوعی هستند کسی فکر نکند در آخرالزمان هرچه مسجد هست همین حکم را دارد. آنچه که انسان می‌بیند در جوامع مختلف به این شکل است. اینها انواع فتنه‌هایی هستند که در آخرالزمان هست و به این شکل اجمالا می‌توان طبقه بندی کرد.

حجت الاسلام مجتبی کلباسی درباره راهکارهای مقابله با این فتنه‌ها گفت: برای مقابله با این فتنه‌ها در بحث کلی همان توصیه‌ای است که پیامبر (ص) فرموده‌اند: «زمانی که فتنه‌ها مانند پاره‌های شب تاریک شما را فرا گرفت و علیکم بالقرآن یعنی بر شما باد به تمسک بر قرآن» یعنی نه فقط خواندن قرآن بلکه تمسک بر قرآن باید باشد. تمسک یعنی آن را معیار قرار دهیم و از آن عدول نکنیم، که انسان از یک گردابی دارد رد می‌شود و یک طناب یا آهن یا سیمی است که اگر آن را بگیرد، این گرداب او را با خودش نمی‌برد. این نیست که انسان فقط به آن طناب نگاه کند باید آن را محکم بگیرد و این محکم گرفتن یعنی آن را معیار فکر و عمل خود قرار بدهد و از آن عدول نکند، عدول از آن افتادن در فتنه است.

وی در ادامه بیان داشت: لذا تمسک به قرآن و تمسک به عترت «فان تمسکتم بهما» اگر به این دو شما تمسک کردید و مسیر اینها را از نظر فکر و عمل ادامه دادید آن وقت است که این فتنه‌ها شما را از جا نمی‌کند.

کلباسی افزود: لذا توصیه کلی در همه ی این موارد، تمسک به قرآن است چون تمسک به قرآن و عترت یک برنامه‌ای است که همه اینها را در خودش دارد. در فتنه‌های اعتقادی معنای تمسک به قرآن روشن است یعنی آن در پایه‌های عقیدتی و فکری شأن را به قرآن تمسک کنند البته در آداب و ارتباطات و اقتصاد نیز همین طور.بنابراین این یک مسأله‌ی کلی است، البته در جزئیات طبیعتاً بحث یک مقدار بازتر می‌شود.

وی ادامه داد: وقتی انسان می‌خواهد دچار فتنه‌ی فرهنگی نشود طبیعتاً باید یک فرهنگ نیرومندی در بین باشد تا اینکه بتواند جلوی آن فتنه‌ها را بگیرد. بنابراین اگر بنده شخصاً آداب و رسومم و حتی گفتارهایم را حتی غذا پختنم را، راه رفتن را از غرب و شرق و رسانه‌هایشان می‌گیرم چنین کسی را سیل ببرد اما متوجه نیست ولی آن کسی که می‌خواهد در مقابل این هجوم بایستد طبیعتاً بایستی که کمربند را محکم ببندد و حفظ بکند خودش و خانواده‌اش را از اینکه در دام اضمحلال فرهنگی دچار بشوند.

مدیر مرکز تخصصی مهدویت در ادامه اظهار داشت: این در مسائل اقتصادی هم همینطور است در این مسائل بحث حلال و حرام، بحث مراودات اینکه انسان لقمه‌ی طیب و حلال بخورد، کسب پاکیزه داشته باشد و طبیعتاً اینها ساده هم نیست. این طور نیست که اینها به راحتی به دست بیاید که اگر راحت به دست می‌آمد افتخاری نبود.لذا برای مصون ماندن از فتنه‌های آخرالزمان بحث تمسک به قرآن و تمسک به عترت یعنی محکم چسبیدن و حفظ کردن خود در عرصه‌های اعتقادی، فرهنگی و اقتصادی بسیار مهم و کارساز است.

حجت الاسلام مجتبی کلباسی در پایان گفت: از منظر حاکمیت هم فرقی ندارد، مثلاً جمهوری اسلامی می‌خواهد با تهاجم و اضمحلال فرهنگی مقابله کند طبیعتاً بایستی هم پایه‌ها و بنیان‌های اعتقادی (از کودکستان شروع می‌شود تا به دانشگاه برسد) درست تعبیه شود.وقتی که دولت و جمعی که آمدند یک نظامی را تشکیل دادند، اینجا وظیفه خیلی شأن سنگین‌تر و دشوارتر است یعنی یک فرد ممکن است که با یک مقدار تدبیر بتواند خودش را در میان حوادث حفظ بکند، ولی یک کشور را حفظ کردن، یک فرهنگ را حفظ کردن این کار کار مجاهده‌ی عظیمی است که به راحتی و به سادگی نیست و طبیعتاً ابعادش هم خیلی وسیع‌تر است.