تغییر و تحولات شهری دهه‌های 50 و 60 و در نتیجه جابجایی‌های جمعیت در شهرهای کشور و به‌ویژه کلان‌شهرهایی همچون همدان باعث بروز مسائل و مشکلات عدیده‌ای همچون بروز پدیده اسکان غیر رسمی و بدمسکنی در نواحی فرودست شهری، تخلیه بافت‌های مرکزی شهر و تنزل کیفیت زندگی در این مناطق شده است.

مسئله این است که متأسفانه سیاست‌ها و برنامه‌های اتخاذشده در طرح‌های شهری به دلایل مختلف همچون فقدان نگاه آمایشی و بی‌توجهی نسبت به ماهیت پیچیده شهر، عدم همگرایی دستگاه‌های مختلف مؤثر در مدیریت شهری، توجه صرف به ابعاد کالبدی و کمبود توجه به سرزندگی اجتماعی و اقتصادی، ملاحظات زیست‌محیطی، بی‌توجهی به ارزش‌ها و ثروت‌های فرهنگی و تاریخی شهر، کیفیت نازل و ناایمن ساخت و ساز، عدم توجه به ظرفیت ‌های موجود در برنامه‌های توسعه محدوده‌های ناکارآمد و عدم توجه به نقش کنشگران به‌ویژه شهرداری‌ها به‌عنوان مجری سیاست‌ها و مشارکت ساکنان، نه‌تنها روند تنزل کیفیت زندگی را مانع نشده بلکه در مواردی به تشدید مسائل این مناطق منجر شده است.

 

بر این اساس طی چند دهه اخیر برنامه‌های مختلف توسعه برای حل معضل و مشکلات پیش مانده اتخاذ شده که یکی از آن‌ها بازآفرینی شهری است که نگرش و اقداماتی جامع و یکپارچه برای هدایت روند رشد و توسعه شهری پایدار به‌منظور احیای هویت شهر و محلات آن ارتقای کیفیت زندگی شهری و قابلیت زیست‌پذیری شهر را دربرمی‌گیرد.

 

با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا در خصوص آخرین وضعیت اجرای بازآفرینی شهری با مدیرعامل سازمان عمران و بازآفرینی فضاهای شهری شهرداری همدان گفت‌وگویی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

 

احسان صباغی؛ با بیان اینکه بازآفرینی شهری یکی از مباحث به‌روز و مورد اهمیت در مدیریت شهری است که هر روز اهمیت اجرای این سیاست بر شهروندان و مدیریت شهری آشکارتر می‌شود، گفت: هدف از اجرای سیاست بازآفرینی شهری بهبود ارتقای کیفیت زیستی محل زندگی شهروندان است.

 

وی با تأکید بر اینکه بازآفرینی شهری در چند بخش مجزا نسبت به زیست‌پذیرتر کردن شهر به اجرا درمی‌آید، ابراز کرد: احیا و مرمت بافت‌های تاریخی، توجه به ساماندهی بافت‌های ناکارآمد شهری، لزوم توجه به سکونتگاه‌های غیر رسمی و ساماندهی مشاغل مزاحم در شهر، ازجمله این بخش‌ها است که یقیناً شهرداری همدان نیز از این قاعده مستثنی نیست.

 

وی با اشاره به اینکه با توجه به روند مطلوب پیگیری این امر در سطح ملی با تأکید شهردار همدان ما نیز در بخش‌ها مختلف با جدیت بیشتری پیگیر اجرای طرح‌های مرتبط با این موضوع شدیم اذعان کرد: درواقع طی سال جاری طرح‌های بازآفرینی با قوت بیشتری از سوی مدیریت شهری دنبال می‌شود.

 

صباغی با تأکید بر اینکه پروژه‌های بسیار خوبی در این حوزه تعریف شده ابراز کرد: یکی از این پروژه‌ها اجرای پروژه گذر فرهنگی است که در کوچه آقای آخوند واقع شده و در حد فاصل بین میدان عین‌القضات و میدان باباطاهر با همکاری مدیریت منطقه چهار شهرداری به اجرا درمی‌آید.

 

وی با اشاره به اینکه طول این معبر حدود 300 متر است که بر اساس مطالعات بافت تاریخی و سابقه تاریخی شهری همدان، مشخص شد این گذر یکی از معابر قدیمی شهری همدان بوده؛ بنابراین نسبت به اجرای آن با نگاه گردشگر‌پذیری بیشتر اقدام کردیم، گفت: چون اغلب گردشگران در بدو امر نسبت به بازدید از میدان امام، محوطه تاریخی هگمتانه و میدان باباطاهر اقدام می‌کنند یقیناً اجرای طرح‌های این‌چنینی در ایجاد روحیه گردشگرپذیر شهر بیشتر مؤثر واقع خواهد شد.

 

مدیرعامل سازمان عمران و بازآفرینی فضاهای شهری شهرداری همدان ادامه داد: این گذر دروازه‌ای است به بازار تاریخی شهر همدان؛ در این راستا مطالعات خوبی توسط معاونت شهرسازی و معماری شهرداری همدان انجام شد که بر اساس آن لازم بود این معبر مرمت شده، کف‌سازی آن تغییر کند و به اصطلاح به یک وونرف تبدیل شود.

 

صباغی در ادامه تصریح کرد: وونرف نوعی از معبر است که هم پذیرای سواره بوده و هم بستر را برای حضور پررنگ شهروندان فراهم می‌کند با این تفاوت که نقش اجتماعی و انسان‌محور بودن آن بیشتر از نقش سواره‌رو بودن آن نمود پیدا می‌کند.

 

وی عنوان کرد: در این راستا، اصلاح شبکه فاضلاب و برق معبر نیز در دستور کار قرار گرفت که در حین حفاری به یکسری از اشیای واجد ارزش برخوردیم مضاف بر اینکه به سه آب‌انبار که در سال‌های دور برای دسترسی شهروندان همدانی به آب سالم ایجاد شده رسیدیم حال آنکه این سه آب انبار به قناتی که در منطقه وجود داشته متصل شده بود.

 

وی با تأکید بر اینکه مرمت این سه آب‌انبار نیز پس از اکتشاف آن در دستور کار ما قرار گرفت، اظهار کرد: در حال حاضر پروژه گذر فرهنگی به طور کلی دارای 60 درصد پیشرفت فیزیکی است.

 

مدیرعامل سازمان عمران و بازآفرینی فضاهای شهری شهرداری همدان بیان کرد: البته پروژه مرمت و بهسازی خانه واجد ارزش حاج علی‌اکبر پوستی‌زاده و برادران نیز در حال اجرا است که دو بنای مجزا دارد؛ یکی متعلق به دوره پهلوی اول و دیگری که در پشت بنای فوق‌الذکر قرار گرفته در دوره قاجار ساخته شده است.

 

صباغی با تأکید بر اینکه اکنون در بخش پشتی که تخریب شده در حال آواربرداری هستیم گفت: برای احیای این بنا نقشه‌ها حاضر و پیمانکار نیز گرفته شده است.

 

وی با بیان اینکه در بخش مرتبط با دوره پهلوی نیز اقدامات صورت‌گرفته در راستای مرمت آن است، اظهار کرد: موضوع دیگر مرتبط با بازآفرینی شامل اجرای طرح پیاده‌راه‌سازی در 6 خیابان اصلی شهر است که پس از اجرای آن در خیابان‌های بوعلی، میدان امام (ره) و اکباتان طی سنوات گذشته و آغاز اجرای طرح جداره‌سازی آن‌ها در حال حاضر فاز سوم از جداره‌سازی این خیابان در ضلع شرقی با همکاری مدیریت منطقه دو شهرداری در دستور کار قرار گرفته زیرا دو فاز اولیه آن تکمیل شده است.

 

این مدیر ارشد شهری با تأکید بر اینکه در فاز غربی این پروژه نیز کار را با همکاری مدیریت شهرداری منطقه یک آغاز کردیم که در حال اتمام است، تشریح کرد: برای پیاده‌راه اکباتان نیز جداره‌سازی ضلع شرقی کلاً در یک فاز در دستور کار قرار گرفته و درحال اجرا است.

 

صباغی با اشاره به اینکه مناقصه مرمت و جداره‌سازی خیابان شهدا نیز در حال انجام است اما پیمانکار هنوز انتخاب نشده، ابراز کرد: این امر با همکاری مدیریت منطقه دو و سه شهرداری انجام خواهد شد.

 

وی با بیان اینکه در حوزه جداره‌سازی و مرمت میدان امام (ره) نیز از 6 قطاع، دو قطاع آن در دستور کار قرار گرفته، اظهار کرد: این پروژه نیز با همکاری منطقه یک شهرداری انجام می‌شود که البته فرایند مناقصه و انتخاب پیمانکار در این پروژه انجام شده و عملیات اجرایی آن تا پیش از فرا رسیدن آخر سال انجام می‌شود.

 

وی با اشاره به اینکه پروژه بعدی مجتمع توسعه گردشگری کبابیان است، اذعان کرد: طرح اجرای این پروژه سال گذشته مصوب شد و بر اساس آن قرار است ساختمان در دوطبقه منفی و دو طبقه مثبت به اجرا درآید.

 

این مقام مسئول با اشاره به اینکه شروع عملیات خاکبرداری و طراحی آن در حال اجرا است، اظهار کرد: این پروژه با معماری اصیل شهر همدان به اجرا درخواهد آمد.

 

صباغی با بیان اینکه دو طبق منفی به‌صورت پارکینگ اجرا خواهد شد گفت: دو طبقه مثبت آن نیز با پلان حیاط مرکزی در دستور کار قرار دارد و فرهنگسرا، مجتمع رستورانی، اقامتی، بومگردی و سالن همایش محلات جهت احیای چمن کبابیان به اجرا درخواهد آمد.

 

وی با تأکید بر اینکه در حوزه ساماندهی بافت فرسوده نیز اجرای پروژه مجتمع صبا در بلوار شاهد را تعریف کرده‌ایم، اظهار کرد: این مجتمع در 34 واحد با موضوع ساخت مسکن استاندارد در دستور کار قرار گرفته که خوشبختانه قرارداد اجرای آن نیز منعقد شده است.

 

این مسئول با اشاره به اینکه در بخش ساماندهی مشاغل مزاحم نیز اجرای پروژه بازار پرندگان و ماکیان در دستور کار قرار گرفته، اذعان کرد: فرایند تحویل زمین و مباحثی همچون ژئوتکنیک زمین آن نیز در حال اجراست.

 

صباغی با تأکید بر اینکه زمین مورد نظر برای اجرای این پروژه نزدیک به 23 هزار متر مربع است گفت: این اراضی واقع در بلوار بهشت و داخل شهرک صنعتی الوند قرار دارند.

 

وی ادامه داد: مرمت بازار تاریخی شهر همدان نیز از دیگر پروژه‌های تعریف‌شده در حوزه بازآفرینی است که در بخش‌هایی شاهد آغاز عملیات اجرایی هستیم عنوان کرد: درحال حاضر پیمانکار در راسته سمسارخانه واقع در خیابان اکباتان مشغول فعالیت است بنابراین طبق پیش‌بینی‌های انجام‌شده قرار است این پروژه شامل کل محدوده بازار تاریخی شهر شود.

 

وی با تأکید بر اینکه موضوع بعدی مهم در این زمینه به ایجاد دفتر تسهیلگری در بازار بازمی‌گردد، عنوان کرد: قرارداد آن منعقد شده و چند ماهی است که این دفتر در بازار همدان دایر است به طوری که توانسته تعامل خوبی را بین مجموعه شهرداری با کسبه داخل بازار ایجاد کند.