تار و پودهایی که رج به رج در طول ماهها و سالها از اراک به عنوان یکی از مهدهای فرش دستباف ایران بالا آمده و مسافتهای زیادی را تا کشورهای اروپایی و آمریکایی طی کرده و سالهای سال یک تاجر اراکی عاشق هنر فرش، مجدد آنها را خریداری کرده و چندین سال است که تصمیم دارد این فرشهای نفیس را به همشهریان خود اهدا کند اما متاسفانه هنوز پس از 11 سال، مکانی برای نگهداری آنها ایجاد نشده است.
حاج «ابراهیم حسینجانی»، تاجر شناخته شده و خوشنام ایران، استان مرکزی و اراک است که به عنوان یک مجموعهدار قالی، فعال فرهنگی، نیکوکار و خیر مدرسهساز، قصد دارد مجموعهای از فرشهای نفیس خود را که برای خرید آنها تا نیویورک و زوریخ هم رفته، به موزهای در محل تولد خود اهدا کند.
فرشهایی که او قصد اهدا به مردم اراک دارد را شاید امروز با هیچ قیمتی نتوان خرید، زیرا به گفته خودش، تنها یکی از فرشها را در 31 سال پیش از نوه شهاب السلطنه بختیاری به مبلغ 250 میلیون ریال خریداری کرده که در آن زمان با آن پول میتوانسته 25 خانه در تهران خریداری کند.
حاج ابراهیم حسینجانی سالهای سال است که ساکن کشور آلمان است و به جد پیگیر اهدای فرشهای نفیس خود در شهر اراک است اما دوست دارد این زیرخاکیها در فضایی مناسب و در شان این هنر نگهداری شود و از آن طرف مسئولان امر هم هیچ اقدام موثری را برای ایجاد موزه فرش نکردهاند.
قرار بوده پس از صحبتهای حاج ابراهیم حسینجانی، موزه فرش از سال 1392 در اراک ایجاد شود تا مجموعه این خیرنیکاندش در آنجا نگهداری شود اما امروز 11 سال گذشته و این گنجهای بیقیمت هنوز جایی برای نمایش و عرضه هنر خود نیافتهاند.
جالب است که در هشتم آبانماه سال 1394 فرشهای جمعآوری شده حاج ابراهیم حسینجانی در حضور تیم تهرانگردی احمدمسجد جامعی رییس وقت شورای شهر تهران رونمایی شد و این تاجر در آنجا هم به طور رسمی اعلام کرد که قصد دارد سومین موزه فرش ایران را با کمک مسئولان دولتی در زادگاهش اراک، راهاندازی کند.
فرش دستباف به نوعی شناسنامه اراک و روستاهای این شهر است و راه اندازی موزه فرش آن هم به صورت خصوصی و از سوی یک انسان اهل ذوق و دستدار هنر میتواند نام و آوازه این خطه را در زمینه فرش دستباف دوباره بر سر زبانها بیاندازد اما سالهای سال است که گنجینه آقای حسینخانی در مکانی تاریک پهن شده و به دلیل بیتوجهی متولیان امر مردم اهل ذوق استان مرکزی نمیتوانند از دیدن آنها لذت ببرند.
حاج ابراهیم حسینجانی در طول سالهای گذشته برای ایجاد مزوه فرش در اراک پیگیریهای زیادی داشته اما هربار ناامیدتر از قبل شده است.
تنها کاری که در این سالهای برای موزه فرش اراک ایجاد شد، زمین زدن کلنگی در 21 بهمنماه سال 1394 در کنار پارک ملت این شهر بود که بعید است در این سالها حتی جای آن کلنگ هم پُر شده باشد.
پس از سالها مجدد اعلام شد که مشکل تملک زمین کنار پارک ملت حل نشده و عملا این مکان هم پرید و ایجاد آن همچنان در هالهای از ابهام است و به نتیجه نرسیده است.
بلاتکلیفی هدیهای به ارزش بیش از یک میلیون دلار در اراک
مسئول اتحادیه فرش اراک گفت: بحث موزه فرش اراک از سال 1392 مطرح بوده اما تاکنون کوچکترین اتفاقی در راستای تحقق این مهم نیفتاده است.
مهدی یوسفی راد افزود: حاج ابراهیم حسینجانی قصد دارد 100 تخته فرش نفیس به ارزش بیش از یک میلیون دلار به موزه فرش اراک اهدا کند اما متاسفانه هنوز این مکان تهیه نشده است.
وی بیان کرد: اگر موزه فرش در اراک ایجاد شود، افراد دیگری هم هستند که قصد اهدای فرشهای نفیس را دارند.
مسئول اتحادیه فرش اراک ادامه داد: با توجه به پیشینه تاریخی فرش در اراک، نیاز است این اتفاق مثبت رخ دهد و هرچه سریعتر مکانی به عنوان موزه ایجاد شود.
یوسفی راد اظهار کرد: ایجاد موزه فرش، انگیزهای برای ادامه صنعت فرش در این خطه است، زیرا این صنعت در استان مرکزی و اراک روبه نابودی است و باید از سکته سوم آن جلوگیری کرد.
وی تاکید کرد: اهدای فرشهای تاجر حسینجانی به اراک کار بزرگی است که نباید به راحتی از کنار آن عبور کرد.
اراک در روزگارانی صاحب معروفترین برند فرش دنیا بود
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اراک گفت: اراک روزگارانی که همه هیاهوی تجارت خارجی داشتند، صاحب معروفترین برند فرش دنیا بود.
عماد مردانی افزود: کمپانیهای خارجی از جمله زیگلر و یک کمپانی سویسی در سال 1268 دفتری را در اراک ایجاد کردند و به ازای راهسازی که در ایران انجام میدادند فرش این خطه را با خود میبردند و صادر میکردند.
وی بیان کرد: اراک در 136 سال پیش سالانه حدود سه هزار تخته فرش صادر میکرد اما این فرهنگ و ریشه به دست فراموشی سپرده شده است.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اراک ادامه داد: بچههای نسل جدید معتقدند که اراک حرفی برای گفتن ندارد، زیرا از گذشته این شهر بیاطلاع هستند.
مردانی اظهار کرد: اراک برای کمپانی زیگلر به اندازهای جذابیت داشت که در آن روزگار قلعه حاج وکیل امروز، برگفته از معماری بنای کلاه فرنگی قاجاری را به عنوان دفتر صادرات و واردات در ایران ایجاد و شروع به خرید فرشهای اراک کرد و بعد از اینکه تصمیم به خروج از کشور گرفت، این بنا را در دوره پهلوی اول به حاج محمد حسین وکیل فروخت.
وی با بیان اینکه، باید تلاش شود تا ریشههای این شهر از بین نرود و احیا شود، گفت: حاج ابراهیم حسینجانی، زاده چهارم بهمن سال 1317 در ضامنجان اراک و به عنوان یکی از تجار بزرگ فرش ایران محسوب میشود.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اراک اضافه کرد: این تاجر سالها است که قصد اهدای مجموعهای از فرشهای نفیس به زادگاه خود را دارد اما هنوز موزهای برای نگهداری آنها ایجاد نشده است و این فرد گلهمندیهایی از برخی افراد دولتی دستاندرکار در این استان طی سالهای گذشته دارد.
مردانی اظهار کرد: استان مرکزی در گذشته ظرفیتها و آداب مختلفی داشته که امروز به فراموشی سپرده شده، به طور مثال اولین کارخانه صنعتی 2 منظوره قند و شکر در سال 1317 در شهرستان شازند ایجاد شد اما متاسفانه امروز فراموش و تخریب شده است و باید این مکان به موزه صنعتی تبدیل میشد.
وی عنوان کرد: در گذشته بازاریان اراک یک رسم داشتند که اگر کاسبی دچار مشکل مالی میشد برای او گلریزان میکردند اما امروز دیگر این فرهنگ دیده نمیشود.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اراک افزود: اراک شهری بوده که در زمانهای گذشته معماری و آیینهای ویژه عزاداری مخصوص به خود داشته و امروز به نوعی شکستهای فرهنگی در این شهر رخ داده که باید مجدد اصلاح و احیا شود.
مردانی تاکید کرد: شهری که پول، قدرت و ثروت داشته باشد اما فرهنگ نداشته باشد، راه به جایی نمیبرد و متاسفانه به دلیل نبود مدیران دلسوز، مقوله فرهنگ در اراک مورد غفلت قرار گرفته است.
همه تلاشها برای ایجاد موزه فرش در اراک به کار گرفته شده است
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی هم گفت: حاج ابراهیم حسینجانی پدر فرش استان مرکزی است و بخش عمدهای از فرشهای این فرد که قصد اهدای آنها را دارد، فرشهایی است که در گذشته به نام عتیقه از ایران خریداری شده و این فرد مجدد آنها را از کشورهای مختلف خریداری و به کشور بازگردانده است.
محمود مرادی نراقی افزود: در سالهای گذشته قرار بوده که موزه فرشی در اراک ایجاد شود و در مقطعی بدون مطالعه و برنامهریزی قبلی کلنگی با حضور این تاجر اراکی به زمین خورد و عملیاتی نشد.
وی بیان کرد: زمین این مکان متعلق به شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی استان مرکزی بود که و نتوانستند آن را تملک کنند و باعث ایجاد مشکلات و دلخوری حاج ابراهیم حسینجانی شد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی ادامه داد: تاکنون اینجانب 2 بار مذاکراتی با این تاجر داشتم که توانستم بخشی از دلخوری او را کاهش دهم.
محمودی نراقی اظهار کرد: پیشنهاد قلعه وکیل به این تاجر برای نگهداری فرشهای اهدایی شد اما او نپذیرفت و پیشنهاد دوم در هتل امیرکبیر که هماکنون فرشهایی نفیسی را در مخزن نگهداری میشود داده شد و با مدیریت این بخش نیز صحبت و مقرر شد مکانی ویژه در این راستا ایجاد شود، اما باز هم آقای حسینجانی قبول نکردند.
وی گفت: هماکنون موزهای در اراک با پیشرفت فیزیکی 40 درصد در حال ساخت است که تکمیل آن نیازمند یکهزار و 500 میلیارد ریال اعتبار است و بخشی از این مکان به دلیل جایگاه این تاجر به نام حاج ابراهیم حسینجانی تغییر نقشه داده شده است، چه این فرد فرشهای خود را اهدا کند یا نکند.
محمودی عراقی عنوان کرد: میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اراک مشکلی در ایجاد موزه فرش در قلعه وکیل ندارد اما فضا در این مکان محدود است و آقای حسینجانی هم آن را نپذیرفتند.
ظرفیت بخش خصوصی در ایجاد موزه فرش اراک به کار گرفته شود
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری مرکزی گفت: کمبود اعتبارات دولتی امکان ایجاد موزه فرش اختصاصی را در اراک نداده و انتظار است ظرفیت بخش خصوصی در این راستا فعال شود.
حسن میرزاخانی افزود: دولت هرچه در توان داشته باشد در راستای ایجاد این موزه کمک میکند اما نیاز است که بخش خصوصی با جدیت به میدان آید.
وی بیان کرد: آقای حسینجانی نگران است و دغدغه اهدای این فرشها را دارد و امید میرود اتاق بازگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اراک و علاقمندان به این هنر اصیل، با همت جمعی مشکل ایجاد موزه در این شهر را حل کنند تا خواسته این تاجر هم در اراک محقق شود.
شناسه خبر 89586