روستای تاریخی هجیج از توابع شهرستان پاوه به‌عنوان یکی از نامزدهای اصلی جمهوری اسلامی ایران برای حضور در فهرست بهترین روستاهای گردشگری جهان یونسکو در سال 2027 معرفی شده است.
روستای هجیج در بخش نوسود شهرستان پاوه و در قلب کوه‌های سرسبز شاهو و در کنار رودخانه سیروان واقع شده است. معماری پلکانی این روستا که پشت‌بام هر خانه، حیاط خانه بالایی است، به آن لقب «ماسوله سنگی غرب ایران» داده است.
این روستا با زبان و فرهنگ هورامی، طبیعت بکر، چشمه‌های زلال و آثار مذهبی و تاریخی متعدد، یکی از مقاصد محبوب گردشگری در غرب کشور به شمار می‌رود.
مشارکت مردم در مسیر جهانی شدن
خالو احمد می‌گفت که گردشگری در سال‌های اخیر جان تازه‌ای به روستا داده است. هر هفته گردشگران داخلی و خارجی برای دیدن چشمه بل و امامزاده سید عبیدالله به اینجا می‌آیند. مردم امیدوارند ثبت جهانی، امکانات بهتری برای زندگی و حفظ فرهنگ محلی فراهم کند.
او معتقد هست بخشی از هجیج در زمان ساخت سد داریان زیر آب رفت، اما حالا مردم با امید و همکاری مسئولان در حال بازسازی و توسعه گردشگری روستا هستند.
آثار مذهبی و تاریخی هجیج
در هجیج بقعه‌ای به نام امامزاده سید عبیدالله وجود دارد که بر اساس روایت‌ها از فرزندان امام موسی کاظم(ع) و برادر امام رضا(ع) است. این امامزاده در میان مردم منطقه از جایگاه والایی برخوردار است و بسیاری از آیین‌های مذهبی و نذورات اهالی در این مکان برگزار می‌شود.
از دیگر آثار ارزشمند روستا می‌توان به چشمه بل سرچشمه کوتاه‌ترین رودخانه جهان، حوض‌خانه هجیج و چله‌خانه تاریخی هجیج اشاره کرد که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده‌اند.
همچنین کاوش‌های باستان‌شناسی در اطراف هجیج، ناو و اسپریز، آثار سکونت انسان در دوران پارینه‌سنگی را آشکار کرده که قدمتی بیش از چهل هزار سال دارند.
عزیز مصطفایی، رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان پاوه، اظهار کرد: هجیج یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌های گردشگری غرب کشور است و تمام شاخص‌های لازم برای قرار گرفتن در فهرست بهترین روستاهای گردشگری یونسکو را دارد.
وی مطرح کرد: در جلسه‌ای که در تاریخ دوازدهم آبان 1404 با حضور معاون گردشگری استان، مدیر پایگاه میراث جهانی اورامانات، دهیار روستا و گروه اوساج برگزار شد، روند نهایی‌سازی پرونده ثبت جهانی این روستا مورد بررسی قرار گرفت.
مصطفایی تصریح کرد: ثبت جهانی هجیج می‌تواند به رونق اقتصادی، حفظ میراث فرهنگی و توسعه گردشگری پایدار در منطقه اورامانات کمک کند. مشارکت مردم مهم‌ترین عامل موفقیت در این مسیر است.
پیوند گردشگری با توسعه پایدار
در سال‌های اخیر، رونق گردشگری در هجیج به ایجاد اشتغال محلی، احیای صنایع‌دستی چون گیوه‌دوزی، جاجیم و نمدبافی و توسعه بوم‌گردی انجامیده است.
مسئولان محلی معتقدند که ثبت جهانی، علاوه بر افزایش اعتبار بین‌المللی، مسیر حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی منطقه را تقویت می‌کند.
روستای هجیج به‌عنوان نگینی درخشان در دل اورامانات، ترکیبی از فرهنگ اصیل، طبیعت بکر و مشارکت اجتماعی را در خود جای داده است.
به گفته کارشناسان، ثبت جهانی این روستا می‌تواند الگویی موفق از گردشگری پایدار و توسعه متوازن در غرب کشور باشد.