صعود حدود پنج هزار کوهنورد در هفته فشار زیادی بر پناهگاه‌های کوهستانی الوند وارد کرده و کارشناسان هشدار می‌دهند که تعمیر و بازسازی این اماکن، لازمه تداوم عنوان «پایتخت کوهنوردی ایران» برای همدان است.
پناهگاه‌های رشته کوه الوند همدان «عروس بام‌های ایران زمین» این روزها با شروع فصل سرما و سفیدپوش شدن ارتفاعات آن، محل استقرار و اقامت فصلی کوهنوردان است.
براساس برخی آمارها اواخر هر هفته نزدیک به پنج هزار کوهنورد و کوهپیما به ارتفاعات این رشته کوه صعود می‌کنند.
کوهنوردان همدانی 100 سال تاریخ مستند در صعود به قله الوند دارند، مرحوم محمود اجل اسطوره کوهنوردی همدان که در سن هفت سالگی به قله الوند صعود کرد، شادروان فریدون اسماعیل‌زاده از مربیان بزرگ سنگنوردی کشور و شادروان حسین طالبی‌مقدم ازجمله بزرگان کوهنوردی دیار هگمتانه به‌‍شمار می‌روند، از این رو، همدان در برخورداری از جان پناه کوهستانی جزو قدیمی ترین‌ها در کشور به شمار می‌رود و در میان مسیرهای منتهی به ارتفاعات همدان، دشت میشان قدیمی‌ترین و شناخته‌ترین منطقه در مسیر کوهنوردی فرزندان الوند است.
*دشت میشان مامن کوهنوردان دیار الوند
دشت یا همان میدان میشان بیش از نیم قرن جان‌پناه اقامتگاه موقت کوهنوردانی است که در سرما و گرمای سال برای صعود به قلل مرتفع رشته کوه الوند از این راه تردد می‌کنند و این دشت در واقع در مسیر اصلی صعود به قله الوند قرار دارد و وسعت آن حدود یک هکتار و ارتفاع آن از سطح دریا به دو2 هزار و 600 متر می‌رسد.
اهمیت این منطقه سبب شد تا از 50 سال قبل عملیات ساخت دو پناهگاه در آن عملیاتی اجرایی شود و در این نیم قرن قدمت، مفاخر کوهنوردان ایران زمین در این اقامتگاه موقت اسکان گرفتند و درست در سال 1345 پناهگاه اول میدان میشان به همت هیات کوهنوردی همدان توسط آقایان «فریدون اسماعیل‌زاده» دبیر هیات، «اکبر سلاحی» خزانه‌دار و «عربعلی شروه» منشی هیئت و عموم کوهنوردان همدان و با حمایت رئیس هیئت کوهنوردی وقت «عبدالله حاجیلو» احداث شد.
این پناهگاه که دومین پناهگاه کوهنوردی ایران پس از پناهگاه «شیرپلا» محسوب می‌شد با حضور جمع کثیری از گروه‌های کوهنوردی، کوهنوردان همدان و کوهنوردان آزاد ساخته شد و مدت اجرای ساخت آن سه ماه تابستان و با هزینه حدود 180 هزار ریال و مورد تأیید و پشتیبانی تربیت بدنی، فرمانداری و فدراسیون کوهنوردی بود.
میشان که دومین پناهگاه کوهنوردی ایران پس از پناهگاه «شیرپلا» محسوب می‌شد با حضور جمع کثیری از گروه‌های کوهنوردی، کوهنوردان همدان و کوهنوردان آزاد ساخته شد و مدت اجرای ساخت آن سه ماه تابستان و با هزینه حدود 180 هزار ریال و مورد تأیید و پشتیبانی مدیریت وقت تربیت بدنی، فرمانداری و فدراسیون کوهنوردی بود.
ساخت پناهگاه الوند موجب شد که کوهنوردان با شب‌مانی در میدان میشان، برای صعود قله‌های «الوند»، «کلاغ لانه»، «دائم برف» و «قزل ارسلان» فعالیت و زمان بیشتری داشته باشند و از سوی دیگر با توجه به ارتفاع منطقه کلاغ لانه، اقامت کوهنوردان در این جان پناه سبب شد تا آن‌ها برای صعود به این منطقه فعالیت چشمگیری داشته باشند.
احداث جان‌پناه دشت میشان بهانه خوبی شد تا بعد از سال‌های 1350 فکر ساخت پناهگاهی در منطقه برف خیز کلاغ لانه به پیشنهاد فریدون اسماعیل‌زاده قوت بگیرد و امروزه شاهد استفاده از این پناهگاه‌ها هستیم.
*جذابیت‌های صعود تا ارتفاع
ارتفاعات تحت نظارت هیات کوهنوردی و صعودهای ورزشی استان همدان دارای پناهگاهای مجهز با امکانات پیشرفته است و جذابیت مسیرهای صعود باعث شده تا هر هفته شاهد صعود گسترده کوهنوردن باشیم.
براساس بررسی‌های صورت‌گرفته ارتفاعات الوند بیشترین مسیر تردد کوهنوردان استان همدان است که استقبال چشمگیری از این منطقه در طول فصول سال صورت می‌گیرد و از این رو، استان همدان در تاریخ کوهنوردی ایران سابقه درخشانی دارد و طبق نظر مسوولان فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی کشور عنوان «پایتخت کوهنوردی ایران» را در اختیار دارد.
استان همدان از دیر باز مهد پرورش کوهنوردان و سنگنوردان برجسته و به نام کشور نظیر جلال چشمه قصابانی و حمید اولنج فاتحان قله اورست و پیشکسوتان درگذشته و ارزشمندی همچون محمود اجل بنیانگذار کوهنوردی حرفه‌ای و علمی در کشور، شادروان فریدون اسماعیل‌زاده، شادروان حسین طالبی‌مقدم و تعداد بیشماری ورزش کار افتخار آفرین است.
همدانی‌ها عاشق صعود هستند و قرار گرفتن تا بالاترین نقطه از ارتفاع زمین برای آن‌ها همواره جذابیت داشته است.
رئیس هیئت کوهنوردی و صعودهای ورزشی همدان عنوان کرد: هم‌اکنون 6 جان پناه اصلی و پنج جان پناه برای اسکان موقت کوهنوردان در ارتفاعات استان همدان تجهیز و آماده شد.
رضوان سلماسی اظهار کرد: این جان پناه‌ها دارای سیستم گرمایشی و سایر تجهیزات لازم برای اقامت موقت کوهنوردان است.
وی اضافه کرد: همدان از حیث برخورداری از جان‌پناه مجهز در سطح کشور بی‌نظیر است و در تمامی فصول خدمات دهی به کوهنوردان انجام می‌شود.
وی با اشاره به اینکه همدان از دیرباز میعادگاه صعودهای گروهی کوهنوردان کشور بوده و امروزه هفت هزار نفر در پایان هر هفته به ارتفاعات کوهستانی این شهرستان صعود می‌کنند،گفت: دراوج فصل زمستان هر هفته بیش از دو هزار کوهنورد در این استان عازم ارتفاعات کوهستانی الوند می‌شوند.
*پناهگاه ‌های اصلی نیازمند بازسازی اساسی
رئیس هیئت کوهنوردی همدان تأکید بر بازسازی و مرمت پناهگاه‌های سطح کوهستان به‌ویژه دشت میشان، کلاغ لانه و یخچال دارد، مکان‌هایی که بیشتر تردد کوهنوردان از این مسیر بوده و به نوعی جان‌پناه و محل استراحت موقت محسوب می‌شوند.
سلماسی خاطرنشان کرد: پناهگاه نخست میشان که هم‌اکنون به‌دلیل نداشتن زیرسازی مناسب و قدمت بالا، دستخویش جابجایی بنا شده و ایمن‌سازی و استانداردسازی آن نیاز حیاتی دارد.
وی بیان کرد: تغییرات اقلیمی باعث این جابجایی شده و پی این ساختمان دچار آسیب شده و باید هرچه سریعتر مورد بازسازی اساسی قرار بگیرد اما مهم‌ترین مشکل امروز تأمین منابع مالی مورد نیاز است.
این کوهنورد با سابقه با اشاره به اینکه تأمین منابع مالی مورد نیاز برای بازسازی این ساختمان‌ها از توان هیئت کوهنوردی و دستگاه ورزش استان همدان خارج است، گفت: 150 میلیارد ریال اعتبار برای بازسازی مناسب این پناهگاه‌ها به‌خصوص در دشت میشان، کلاغ لانه و یخچال نیاز است.
سلماسی اضافه کرد: این پناهگاه‌ها نیازمند عایق لازم جهت حفظ گرما در فصل زمستان نیز هستند ضمن اینکه یکی از مهم‌ترین نیازهای دشت میشان برخورداری از دستگاه زباله خردکن است چراکه حمل زباله به پایین بسیار دشوار بوده و با مشکلاتی مواجه ساخته است.
وی تأمین سوخت پناهگاه‌ها را یکی از دغدغه‌های مهم در کوهستان الوند دانست و گفت: البته از سوی مسولان مربوطه همکاری خوبی را شاهد هستیم منتهی انتقال این سوخت به ارتفاعات هم دردسرهای خاص خودش را دارد.
*ایرنا