مبعث پیامبر گرامی اسلام، حضرت محمد مصطفی (ص)، یکی از مهم‌ترین رخدادهای تاریخ بشریت است که نه‌تنها مسیر زندگی مسلمانان، بلکه مسیر فکری و فرهنگی جهان را تغییر داد. در 27 رجب، خداوند پیام خود را از طریق وحی به حضرت رسول (ص) ابلاغ کرد تا انسان‌ها را از تاریکی جهل به روشنایی علم و ایمان هدایت کند. این روز، نقطه آغاز رسالتی بزرگ برای برقراری عدالت، انسانیت و معنویت است.
پیامبر اکرم (ص) در زمانی مبعوث شد که جامعه عربستان گرفتار جاهلیت، تبعیض طبقاتی، ظلم و خرافات بود. و این بعثت انسان‌ساز و تاریخ‌ساز پاسخی الهی به نیاز بشریت به نجات از این وضعیت بود. آموزه‌های اسلام که بر پایه توحید، اخلاق‌مداری، عدالت اجتماعی و کرامت انسانی استوار بود، مردم را به وحدت دعوت کرد و دریچه جدیدی از نور و توحید را به آنان نشان داد. رسول مهربانی‌ها و مصطفای خوبی‌ها در دوران رسالت خود توانست با اخلاق نیکو، شجاعت و تدبیر، جامعه‌ای پراکنده و بی‌هدف را به امتی واحد و قدرتمند تبدیل کند که به فرموده خداوند متعال اگر درشتخو بود مردم از اطرافش پراکنده می‌شدند.
مبعث تنها آغاز یک دین نبود، بلکه حرکتی بود که به تدریج تمدنی بزرگ را بنیان نهاد. چراکه اسلام نه‌تنها به عبادت و معنویت اهمیت داد، بلکه قوانین و احکامی ارائه کرد که روابط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را نیز سامان بخشید.
با ذکر این مقدمه آنچه در این گزارش می‌خوانید گفتگوی خبرنگار سپهرغرب با حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی ارزنده امام جمعه ملایر و از اساتید برجسته علوم دینی و اخلاق در همدان در خصوص مبعث پیامبر نورانی اسلام است. او در این گفتگو ضمن تشریح جامعه قبل از بعثت به نور توحیدی تربیت رسول، وحدت مسلمانان و نیاز جامعه امروز به اسلام حقیقی و پیام اصلی آن یعنی اتحاد اشاره می‌کند.
مشروح گفتگو با وی را در ادامه بخوانید:
*قبل از پیامبر جامعه در جهل گرفتار بود
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی ارزنده در ابتدای سخنان خود با اشاره به شرایط فرهنگی و اجتماعی قبل از بعثت نورانی نبی‌اکرم (ص) بیان کرد: آن دوره به معنای واقعی کلمه دوران جاهلیت بود و آن‌چه‌که در منابع تاریخی چه تاریخ اسلام و چه غیر آن از وضعیت زندگی مردم شبه‌جزیره عربستان آمده است، نشان می‌دهد مردم از اخلاق فاصله بسیار زیادی داشتند.
*تعصب و ناآگاهی شبه‌جزیره را فراگرفته بود
وی در ادامه خاطرنشان کرد: چیزی که مشهور است نشان می‌دهد این جامعه بدون تقید بوده و جهل تا جایی در بدنه نفوذ داشته که به عنوان مثال در ازای کشته شدن یک بچه شتر، 6 سال جنگ و خون‌ریزی راه می‌انداختند و تعداد زیادی کشته می‌دادند یعنی یک آدم عاقل بین آن جماعت نبود که بگوید در ازای این کار یک شتر بالغ نه 10 شتر بالغ بکشید تا صلح برقرار شود.
*پیامبر از جامعه بدوی موحدانی بی‌بدیل ساخت
امام جمعه ملایر با تأکید بر اینکه پیامبر از چنین مردمی که در جهل و تعصب غرق بودند، انسان‌های موحدی ساخت که بعضاً تاریخ‌ساز شدند، توضیح داد: برخی از یاران پیامبر اکرم صلی‌الله علیه وآله به جایی رسیدند که با تبعیت از رسول مهربانی‌ها پرده‌های عوالم غیب از مقابل چشمانشان کنار رفت و عالم را مشاهده کردند. یعنی از محرم‌های رسول الله (ص) شده و در ردیف منا اهل‌البیت قرار گرفتند.
*تربیت عبد واقعی و توحید
حجت‌الاسلام والمسلمین ارزنده سپس تأکید کرد: حرکت عظیم پیامبر رحمت، تربیت عبد واقعی و موحد حقیقی از جامعه مشرک و متعصب آن روز بود.
*اگر جهان به بیراهه نمی‌رفت...
وی در ادامه اظهار کرد: اگر راه رسول‌الله (ص) در جانشینی بر حق امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام استمرار و ادامه می‌یافت و آنچه حضرت مقرر کرده بود به بیراهه نمی‌رفت الان سراسر کره خاکی با اسلام حقیقی که برخاسته از فطرت بشری است، ممزوج و مخلوط بود.
این کارشناس مسائل دینی و مذهبی اضافه کرد: اسلام حقیقی به فطرت انسان‌ها نزدیک بوده و برای همین دل‌ها را جذب می‌کند، الان اگر در کشورهای اروپایی مردم به اسلام گرایش پیدا می‌کنند، آن هم نه اسلام کامل، اسلامی که به گوششان می‌رسد بعضا ناقص است ببینید اگر اسلام حقیقی و ناب را عرضه می‌کردیم چه غوغایی برپا می‌شد.
*اسلام حقیقی منطبق بر فطرت انسانی است
وی با این بیان که ما حتی در کشور خود نیز اسلام ناب را آن‌طور که شایسته است عرضه نکرده‌ایم، گفت: اگر ما واقعا اسلام ناب را در جهان گسترش می‌دادیم آن وقت دیگر نیاز به هیچ جنگ، درگیری و خونریزی نبود. تمام اتفاقات دنیای امروز حاصل فاصله گرفتم از فطرت و اسلام حقیقی است.
*برخورد رسول با دشمنان
امام جمعه ملایر سپس در پاسخ به این سؤال که شیوه رسول اکرم (ص) در برخورد با دشمنان چگونه بود، تصریح کرد: در این بخش شیوه حضرت به اقتضای شرایط افراد متفاوت بود؛ معمولا در اغلب اوقات، روش اصلی پیامبر گرامی ما تربیت و هدایت مخالفان و دشمنان بود که با یادگیری آموزه‌های دینی و رفتار حسنه آن وجود مقدس، خود آن توبه کنند و برگردند، اما در برخورد با عده‌ای که بخشش سبب جری شدن آنان می‌شد و یا تربیت‌ناپذیر بودند، طبق احکام و موازین اسلامی با آن‌ها برخورد می‌کردند.
وحدت، درس بزرگ مبعث است
حجت‌الاسلام والمسلمین ارزنده سپس به نقش مبعث در وحدت جوامع اسلامی اشاره کرد و توضیح داد: بعثت رسول الله (ص) مختص یک قشر، قبیله، حزب و طبقه خاص نبود بلکه وقتی حضرت به رسالت و ابلاغ پیام الهی و هدایت انسان‌ها برگزیده شد همه افراد، طوایف، قبایل، ادیان، مذاهب و هر کسی که صدای توحید را شنید و به حقیقت روی آورد را در برگرفت.
*ای اهل کتاب، شما هم بیایید...
وی ادامه داد: پیامبر صلوات‌الله علیه وآله خط‌کش نگذاشت تا افراد را جدا کند و با تفکیک قبیله و اندیشه اسلام را عرضه کند، بلکه همه را دعوت کرد و بعد از آن هم نفرمود ای کسانی که مسلمان شده‌اید متحد باشید بلکه به گواه قرآن (در آیه 64 سوره آل عمران) "قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ تَعَالَوْا إِلَىٰ کَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَیْنَنَا وَبَیْنَکُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِکَ بِهِ شَیْئًا وَلَا یَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ...؛ بگو: ای اهل کتاب! بیایید به سوی سخنی که میان ما و شما یکسان است [و همه کتاب‌های آسمانی و پیامبران آن را ابلاغ کردند] که جز خدای یگانه را نپرستیم و چیزی را شریک او قرار ندهیم، و بعضی از ما بعضی را اربابانی به جای خدا نگیرد..." این فراخواندن تمام ادیان به وحدت بود و فقط مسلمانان را در برنمی‌گرفت، لذا اهمیت اتحاد جوامع دینی در این کلام رسول آشکار شده تا بتوانند به پیام توحیدی الهی عمل کنند و امروز نیز باید برای ما الگو و سرمشق باشد.
*وحدت زیر پرچم ولایت
این استاد علوم دینی در ادامه با اشاره به درس‌های مبعث رسول‌ اکرم برای جامعه ما نیز بیان کرد: طبق فرمایش مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) که برگرفته از کلام رسول مکرم اسلام (ص) است امروز وحدت جزو ضروری‌ترین مباحث جامعه ما است و اگر همه نفسانیت، تعلق به حزب و منافع گروه خود را کنار زده و مصلحت جامعه اسلامی و عموم مردم (نه یک قشر خاص) را مورد توجه قرار دهند، آن هم با وحدت کلمه و زیر پرچم ولایت و بدون نفسانیت، می‌توانیم بگوییم بله، ما پیام حقیقی اسلام را از رسول‌الله صلوات‌الله علیه وآله دریافت‌ کرده‌ایم.
*شور را با شعور زینت دهبد
حجت‌الاسلام والمسلمین ارزنده با بیان اینکه برگزاری مجالس جشن و سرور، پخش شیرینی و ابراز شادی در شب و روز مبعث کار پسندیده‌ای است و شور و شوق ایجاد می‌کند، تأکید کرد: اما مهم‌ترین کار در مجالس منتسب به اهل‌‌بیت علیهم‌السلام این است که ما معرفت پیدا کنیم و رفتارهای خود را منحصر به شور شادی نکنیم. شور اگر با آگاهی نسبت به وجود مقدس پیامبر (ص)، ائمه هطهار و قرآن کریم همراه باشد اثرگذار خواهد بود و ما را تربیت خواهد کرد، در غیر این صورت اثری نخواهد داشت لذا باید از این شور در جهت کسب معرفت استفاده کرد.
وی با این بیان که نباید این طور باشد که اگر شور شادی و گریه در مجلس میلاد و اعیاد یا شهادت اهل بیت علیهم‌السلام را از ما گرفتند چیزی برای عرضه نداشته باشیم و معرفتی از امام حاصل نکنیم، سخنان خود را به پایان برد.
*مبعث پیامبر اکرم (ص)، تولد نوری که جهان را روشن کرد
در خاتمه باید گفت؛ مبعث پیامبر اکرم (ص) نه‌تنها رویدادی دینی، بلکه واقعه‌ای تاریخی با پیامدهای جهانی بوده و است. این روز بزرگ یادآور رسالتی است که همه ما را به تأمل در ارزش‌های انسانی و اسلامی فرامی‌خواند تا به سوی ساختن جامعه‌ای بهتر برای همگان تلاش کنیم. در این شب و روز عزیز ضمن ابراز شادی از این عید با کرامت که ما را حقیقتاً کرامت بخشید باید به این رسالت فکر کنیم، ساختن خود، و جامعه‌ای که به آنچه رسول ما در بعثت خود به ارمغان آورد نزدیک شویم.